วันอาทิตย์ที่ 12 กรกฎาคม พ.ศ. 2558

ทฤษฎีหงส์ดำ (Black swan theory)

ช่วงเย็นวันอาทิตย์ ในขณะที่ผมกำลังปวดหัวอยู่ว่าจะเอาอะไรไปยัดลงบล็อคของอาทิตย์นี้ดี ผมก็เลยเปิด Youtube หาแรงบันดาลใจตามแชนเเนลวิทย์ไปเรื่อยๆ ผมก็ได้มาสะดุดกับคลิปของเเชนเนล Veritasium ที่ผมเคยเอาคลิปของเเชนเเนลนี้มาลง เรื่อง กิ้งก่าคาเมเลี่ยนเปลี่ยนสีได้อย่างไร ซึ่งคลิปนี้ ไม่ได้เกี่ยวข้องกับวิทยาศาสตร์โดยตรง แต่เกี่ยวข้องกับจิตวิทยา ที่ว่าด้วยเรื่องของ ทฤษฎีหงส์ดำ พล่ามมาเยอะตั้งแล้ว เราไปดูคลิปที่ว่ากันเลยดีกว่าคนับ...


ซึ่ง ทฤษฏีหงส์ดำที่กล่าวไว้ในคลิปนั้น เป็นชื่อทฤษฎีทางอนาคตศึกษาซึ่งดังระเบิดเถิดเทิงของนาย Nicholas Nazim Taleb ออกหนังสือชื่อ "The Black Swan: The Impact of the Highly Improbable" เป็นหนังสือ Bestseller เล่มหนึ่งในสหรัฐอเมริกา ซึ่งสรุปคร่าวๆได้ว่า


มีภาษิตโบราณของตะวันตกกล่าวไว้ว่า "All Swans Are White" หรือ "หงส์ทุกตัวเป็นสีขาว!!" 
อ้าววววว แสดงว่าเมื่อก่อน เราไม่เคยรู้จักหงส์ดำกันหรอ ? 
คำตอบคือ ใช่ครับ เพราะ "หงส์ดำ" เพิ่งจะถูกค้นพบในทวีปออสเตรเลีย ในศตวรรษที่ 17 หรือ 400 กว่าปีที่แล้ว (ตรงกับสมัยอยุธยาตอนกลาง) เอง
ก็เลยกลายเป็นที่ฮือฮาครับ เพราะไม่เคยเห็นหงส์ดำกันมาก่อน ซึ่งหมายความว่า ความเชื่อที่เชื่อกันว่า "หงส์ต้องเป็นสีขาว" เป็นความเชื่อที่ผิดมาตลอด ผิดอย่างสิ้นเชิงเลยครับ



พูดง่ายๆก็คือ ความรู้เก่าๆ รวมทั้งสิ่งที่เกิดขึ้นมาก่อนแล้วนั้น อย่าเพิ่งด่วนสรุปหรือรีบร้อนเชื่อเร็วเกินไป เพราะอาจไม่เป็นประโยชน์ที่จะนำมาใช้สามารถพยากรณ์สิ่งที่จะเกิดขึ้นในอนาคตได้สิ่งที่ไม่เคยเห็น ไม่ได้แปลว่าจะไม่มีจริง สิ่งที่มองเห็น อาจเป็นผลที่เกิดขึ้นจากปัจจัยอื่นที่เราคิดไม่ถึง มองไม่เห็น บ่อยครั้งไม่รู้ด้วยซ้ำว่ามันมีอยู่จริงๆ

ผมจะขอยกประโยคหนึ่ง ซึ่งผมได้มาจากเพื่อนของผมที่ชื่อว่า ปุ้นนะครับ ปล.มันไปก็อปเขามา
"การพบเห็นหงส์สีขาวถึงหนึ่งพันครั้ง ไม่ได้เป็นข้อสรุปว่าหงส์สีดำไม่มีอยู่จริง เพราะการพบเห็นหงส์สีดำเพียงครั้งเดียวจะทำลายข้อสรุปนั้นในทันที"

 มีตัวเลขทางสถิติชี้ให้เห็นว่า มีเพียงโอกาส 1 ครั้งในรอบพันปีเท่านั้นที่ตลาดหุ้นจะเจอวิกฤตและถล่มอย่างหนัก แต่ในความเป็นจริง มันถล่มมามากกว่า 1 ครั้งในรอบร้อยปี
 (เป็นเพียงตัวเลขสมมติเฉยๆ จำเลขทางสถิติเป๊ะๆไม่ได้ แต่หลักการนี้แหละ)
 การที่เรายังไม่เคยเจอรักแท้ ก็ไม่ได้หมายความว่ารักแท้มันไม่มีอยู่จริง เพราะการเจอรักแท้เพียงครั้งเดียว จะทำให้เราเข้าใจคุณค่าของการเฝ้ารอมาตลอดชีวิต


ลาไปก่อยกับภาพยนตร์เเนว ดรามา ทริลเลอร์ เรื่อง Black Swan (2010) ซึ่งบอกได้เลยว่า "หลอนมากกก" อย่าลืมไปหามาดูกันให้ได้นะคนับ...

1 ความคิดเห็น: